Od ogólnej zasady krótkotrwałego stosowania opiatów odstępstwo stanowią bóle nowotworowe, zwłaszcza w okresie terminalnym. Co prawda, pozajelitowe użycie opiatów w bólach nowotworowych należy opóźniać do czasu, gdy doustne stosowanie kodeiny (innego opiatu) w skojarzeniu z kwasem acetylosalicylowym (ew. innymi związkami) nie przynosi złagodzenia bólów, niemniej naczelną zasadą jest łagodzenie cierpienia chorego, nawet jeśli używane dawki opiatu są bardzo duże. W ciężkich bólach nowotworowych z towarzyszącym lękiem przed zbliżającą się śmiercią oprócz działania analgetycznego wykorzystuje się również właściwości euforyzujące i uspokajające morfiny. Jak już wspomniano, leki tej grupy nie powinny być stosowane do łagodzenia bólów porodowych, hamują bowiem czynność porodową i z łatwością przenikają przez łożysko. Nic więc dziwnego, że zostały one wyparte z położnictwa przez petydynę i pentazocynę. Podobnie nie zaleca się ich stosowania w kolkach (żółciowej, nerkowej) ze względu na wywoływany skurcz zwieraczy. Morfina jest stosowana z dobrymi wynikami w obrzęku płuc wywołanym ostrą niewydolnością lewokomórową. Wszystkie należące tu leki mają silne działanie przeciwkaszlowe, praktyczne zastosowanie znalazły tylko leki stosowane doustnie i względnie rzadko wywołujące zależność, np. kodeina, dihydrokodeina.
